Wat is de belangrijkste vaardigheid om een baan te vinden?

Weet hoe je je verhaal moet vertellen om je leven vorm te geven

Zoals we allemaal weten, is het vinden van een baan niet vanzelfsprekend. Erger nog, het is de laatste decennia nog moeilijker geworden, veel moeilijker. Voorbij zijn de lineaire en uniforme levensmodellen waarin men stap voor stap vooruitgang boekte langs een uitgestippeld pad: studeren, in dienst treden bij een bedrijf, beetje bij beetje de ladder beklimmen, enz.

Tussen globalisering, de digitale revolutie en de komende ecologische revolutie is er niets  echt stabiel of voorspelbaar aan de wereld waarin wij leven. Dat is jammer, want vroeger hadden we modellen zoals dat van de psycholoog Erik Erikson, die het leven verdeelde in acht stadia en vier perioden. Duidelijk en praktisch. In de huidige context moet iedereen de ontwerper van zijn eigen leven en carrièreparcours zijn. Dit heet life design.

Tal van mogelijkheden

Het goede nieuws is dat we nog nooit zoveel vrijheid en keuzes in ons leven hebben gehad. Het slechte nieuws is dat het maken en rechtvaardigen van die keuzes steeds ingewikkelder wordt. In feite zijn er  teveel keuzes. In zijn boek The Paradox of Choice waarschuwt psycholoog Barry Schwartz ervoor dat teveel keuzes ons ongelukkig en gefrustreerd maken. Dit staat bekend als de Freedom of Choice Paradox of FOBO (angst voor betere opties). Als je ooit een avond op zoek bent gegaan naar het juiste programma op Netflix, maar uiteindelijk niks hebt gekeken, weet je waar we het over hebben. Deze keuzemogelijkheid kan beangstigend zijn, maar zij maakt het ook mogelijk dat ieders verhaal uniek, differentieerbaar en noodzakelijk verschillend is. Bovendien is men er zich in de HR-sector terdege van bewust dat zogenaamde atypische profielen de norm zullen worden.

Weet hoe je je verhaal moet vertellen om jezelf beter te leren kennen

Gezien de vele mogelijkheden die ons ter beschikking staan, wordt het produceren van een zelfverhaal steeds complexer. Maar ook zeer nuttig. Mark Savickas, de vader van de life design theorie, heeft ook veel te zeggen over het zelfnarratief. Een concept dat hij omschrijft als "het vermogen om je levensverhaal op een coherente manier te verwoorden en te vertellen".

Als we het hebben over weten hoe je je verhaal moet vertellen, gaat het er niet om dat je een mooi portret van jezelf kunt schetsen. Het gaat er eerder om elementen uit iemands leven aan elkaar te koppelen tot een samenhangend verhaal. Bovendien is Savickas van mening dat taal "de woorden verschaft die nodig zijn om opvattingen over het zelf te vormen en een zelf te vormen".

Schrijven over je leven is niet alleen een stilistische oefening om wat rook en spiegels op te werpen tijdens een interview of etentje. Integendeel, het is een manier om jezelf beter te leren kennen. En dat is altijd nuttig, of het nu is om een baan te vinden, je oriëntatie te vinden of keuzes te maken in je persoonlijke leven.

Weet hoe je je verhaal moet vertellen om op te vallen

Je levensverhaal kunnen verwoorden is een middel om jezelf te leren kennen en te weten waar je naartoe wilt. Tevens is het een krachtige manier om op te vallen in een  wervingsproces. Op deze manier is het makkelijker een baan te krijgen. 

Twee schijnbaar gelijksoortige reizen kunnen op twee zeer verschillende manieren worden gepresenteerd. Net als wanneer twee vrienden hetzelfde verhaal vertellen. Zij spreken over dezelfde opeenvolging van gebeurtenissen, maar zij doen dat niet op dezelfde manier, omdat zij niet hetzelfde belang hechten aan de verschillende elementen waaruit het is opgebouwd. Daarom zegt men dat sommige mensen beter verhalen vertellen dan anderen.

Voor een coherent en goed klinkend verhaal hoef je niet de hele wereld afgereisd te hebben om uniek over te komen bij de recruiter. Een goed verhaal maakt het ook makkelijker om te lezen terwijl je CV alle kanten op gaat. De recruiters die maar 30 minuten hebben om te begrijpen wie je bent, vinden dat geweldig.