Hoe ga je om met een versnelde veroudering van je beroep?

Jobteaser: Waarom raken mensen vandaag sneller professioneel irrelevant dan dertig jaar geleden? 

Isabelle Rouhan: Inderdaad, in de jaren zeventig had het technische vermogen om een ​​taak uit te voeren, de knowhow, een levensduur van 30 jaar, tegenover 12 tot 18 maanden vandaag volgens cijfers van de OESO ( Organisatie voor economische samenwerking en ontwikkeling). Dat betekent het einde van lineaire loopbanen, die worden doorgebracht in dezelfde functie of in hetzelfde bedrijf en op basis van het eerste diploma. Maar zolang je hierop anticipeert en je erop voorbereidt, is er niets ernstigs aan de hand.  

Deze versnelde veroudering is voornamelijk te wijten aan de automatisering van repetitieve taken, die vaak de vervelendste zijn. Als we dit kunnen overlaten aan machines en algoritmen, is dat heel goed nieuws, want het geeft mensen meer tijd om opleidingen te volgen en aan andere behoeften te voldoen (kortom: om interessantere dingen te doen). 

Ik geloof absoluut niet dat we allemaal zullen worden vervangen door machines. Er verdwijnen natuurlijk beroepen, aangezien er minder hoefsmeden en geen liftbedienden en kaartjesknippers meer nodig zijn, maar er komen andere functies bij. Volgens Eurostat zal de digitale sector bijna 15 miljoen banen creëren, terwijl er door de automatisering 6 miljoen zullen verdwijnen: de balans is dus overwegend positief. In Frankrijk worden 4,5 miljoen aanwervingen verwacht in de komende maanden, 13% meer dan vorig jaar, maar 58% daarvan wordt al als moeilijk te realiseren beschouwd vanwege een gebrek aan kandidaten. Dit is het geval in sectoren op het gebied van gezondheidszorg, CO2-vrije mobiliteit, renovatie van gebouwen, logistiek ... Het komt er dus op neer om alternatieven voor te stellen, om omscholing en de overstap van de ene loopbaan naar de andere te vergemakkelijken. We moeten de mensen beschermen, in plaats van de banen. 

JT: Dus hoe gaan we van een logica van levenslang werk naar een van levenslange inzetbaarheid? Hoe kunnen we ontsnappen aan te voorspellen veroudering? 

IR: Het eerste goede nieuws: je kunt je hele leven technische vaardigheden verwerven. Zoals ik al zei, ik geloof niet dat mensen die AI (kunstmatige intelligentie) niet beheersen, zullen worden vervangen door AI, maar ze zullen worden vervangen door andere mensen die wel kennis hebben van AI, algoritmen, wiskunde, low code ... We zullen ons dan ook permanent en continu moeten bijscholen en niet langer kunnen profiteren van steeds vluchtigere technische vaardigheden.  

Doe navraag bij opleidingscentra en neem contact op met HR om erachter te komen of jouw bedrijf cursussen of interne opleidingen aanbiedt. We hebben het geluk dat er veel mogelijkheden zijn om jezelf te blijven ontwikkelen. Bovendien zijn er naast permanente scholing ook regelingen die nog weinig bekend of onderbenut zijn. Zo heeft de Franse overheid in 2016 een regeling ingesteld waarbij werknemers van een bedrijf kunnen worden omgeschoold voor een nieuwe baan, en doorbetaald krijgen tijdens de opleiding met de belofte van een baan bij een nieuwe werkgever. Zo konden technici van de Derichebourg Group na een opleiding van 14 maanden ziekenverzorgende worden bij verpleegorganisatie Korian. En dit zonder het vakje 'werkzoekende' te hoeven aanvinken, boordevol onzekerheden, en zonder onderbreking van de loopbaan. 

JT: En het tweede goede nieuws? 

IR: Er is niet alleen vraag naar technische vaardigheden. Het is beter om aan het begin van je loopbaan (en zelfs daarna) meer aandacht te besteden aan de ontwikkeling van je interpersoonlijke vaardigheden, oftewel je soft skills. 'Agile' zijn, kunnen werken in een team, spreken voor een publiek, een goed analytisch vermogen hebben, kritisch denken enz. zijn skills die absoluut niet onnodig zullen worden. Integendeel, hoe verder je komt in je professionele leven, hoe sterker ze worden. Zoals een goede wijn worden ze beter met ouder worden. 

JT: Moet je je niet specialiseren in een vak om alle ontwikkelingen te kennen en te omarmen? 

IR: Ik denk juist dat de 'generalisten' het beste uit de bus zullen komen. Al was het maar omdat 85% van de mensen die nu een eerste opleiding volgen in 2030 een beroep zullen uitoefenen dat nu nog niet bestaat. We kunnen duidelijk zien hoe velen van ons hun beroep niet meer uitoefenen op dezelfde manier als 5 of 10 jaar geleden - denk bijvoorbeeld aan de plaats die videoconferentiesoftware inneemt op kantoor... Hoe veelzijdiger je bent, hoe beter je af zult zijn. Ongetwijfeld is de eerste soft skill die je moet bezitten en ontwikkelen, je vermogen om te leren. In een wereld die voortdurend verandert, is het belangrijk om jezelf steeds opnieuw met een frisse blik te kunnen bekijken. Een beetje zoals wat de Japanse methode Ikigaï voorstelt: je moet de overlapping vinden van wat je echt leuk vindt, wat je heel goed kunt en waar een markt voor is. Aangezien elk van die categorieën voortdurend in verandering is, moet je in staat zijn om jezelf regelmatig opnieuw te evalueren.